810
Views
0
CrossRef citations to date
0
Altmetric
Research Articles

La incorporación de las mujeres a la organización de la Iglesia: un proceso abierto

The incorporation of women into the organization of the Church: an open process

ORCID Icon
Pages 184-204 | Received 02 Mar 2023, Accepted 08 Jul 2023, Published online: 06 Oct 2023

Referencias

  • Asamblea General del Sínodo de Obispos. 1971. “Documento sobre la justicia en el mundo, 30 noviembre.” In AAS [Acta Apostolicae Sedis]. Vol. 63, 933–934. Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  • Antón, Ángel. 1986. El misterio de la Iglesia. Evolución histórica de las ideas eclesiológicas. De la apologética de la Iglesia-sociedad a la teología de la Iglesia-misterio en el Vaticano II y en el posconcilio. Vol. II. Madrid: BAC.
  • Benedicto   XVI. 2006. “Entrevista al Santo Padre con motivo de su próximo viaje apostólico a Alemania.” 5 de agosto. Accedido 27 de enero de 2021. http://www.vatican.va/content/benedictvi/it/speeches/2006/august/documents/hf_ben-xvi_spe_20060805_intervista.html
  • Bertrams, Wilhelm. 1972. “Communio, communitas et societas in Lege Fundamentali Ecclesiae.” Periodica de re morali canonica liturgica 61 (4): 554–604.
  • Bueno, Santiago. 2012. “Vicario”, en Diccionario General de Derecho Canónico. Vol. VII, editado por Javier Otaduy, Joaquín Sedano, y Antonio Viana, 840–842. Pamplona: ARANZADI.
  • Canobbio, Giacomo. 1992. Laici o cristiani? Elementi storico-sistematici per una descrizione del cristiano laico. 2a ed. Brescia: Morcelliana.
  • Castilla de Cortázar, Blanca. 1993. La complementariedad varón y mujer. Madrid: RIALP.
  • Celeghin, Adriano. 1987. Origine e natura della potestà sacra. Posizioni postconciliari. Brescia: Morcelliana.
  • Cipriano. 1964. “Cartas”, en Obras de San Cipriano, editado por Julio Campos. Madrid: Biblioteca de autores cristianos.
  • Cirrincione, Daniel. 1997. La inclusión del requisito de la participación en la potestad en el canon 145 del CIC 1917. Roma: Pontificio Ateneo della Santa Croce.
  • Concilio Vaticano II. 1964. “Const. Dog. Lumen Gentium, 21 de noviembre.” In AAS. Vol. 57, 5–71. Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  • Conferencia Episcopal Española. 2022. “Síntesis sobre la fase diocesana del Sínodo sobre la sinodalidad de la Iglesia que peregrina en España.” https://www.conferenciaepiscopal.es/wp-content/uploads/2022/06/SINTESIS-FINAL-FASE-DIOCESANA-DEL-SINODO.pdf
  • Congar, Yves. 1953. Falsas y verdaderas reformas en la Iglesia. Traducción española de Carmen Castro. Madrid: Diana.
  • Congar, Yves. 1965. “Jalones Para una teología del laicado.” In Traducción española de Sebastián Fuster. 3a ed. Paris: Estela.
  • Corecco, Eugenio. 1997. “La “sacra potestas” e i laici.” En Ius et Communio. Scritti di Diritto Canonico. Vol. 2, editado por Graziano Borgonovo y Arturo Cattaneo, 249–282. Lugano: PIEMME.
  • Cortés-Diéguez, Mirian-M. 2023. “Composición de la Curia romana, participación de fieles laicos e idoneidad para el servicio.” Ius Canonicum 63 (125): 99–140.
  • Cortés, Myriam. 2019. “Anotaciones canónicas sobre la mujer en la Iglesia.” Estudios Eclesiásticos 94 (371): 847–881.
  • De Bertolis, Ottavio. 2005. Origine ed esercizio della potestà ecclesiastica di governo in San Tomaso. Roma: Pontificia Università Gregoriana.
  • De Tours, Grégoire. 1824. Histoire des Francs: tome II. París. Accedido 1 de febrero de 2023. http://remacle.org/bloodwolf/historiens/gregoire/francs2.htm
  • Escrivá de Balaguer, Josemaría. 2016. Edición crítico-histórica de “La Abadesa de las Huelgas” preparada por María Blanco y María del Mar Martín. Obras completas de San Josemaría. Madrid: RIALP.
  • Francisco. 2022a. “Const. Ap. Praedicate Evangelium.” L’Osservatore Romano, 19 de marzo. Accedido 3 de junio de 2022. https://www.osservatoreromano.va/it/news/2022-03/quo-074/praedicate-evangelium.html
  • Francisco. 2015. “Discurso en el encuentro con los religiosos de Roma, 16 de mayo.” Accedido 26 de marzo de 2021. http://www.vatican.va/content/francesco/es/speeches/2015/may/documents/papa-francesco_20150516_religiosi-roma.html
  • Francisco. 2016a. “Discurso a la Unión Internacional de Superioras Generales, 12 de Mayo.” In AAS. Vol. 108, 624–637. Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  • Francisco. 2016b. “Discurso por la presentación de las felicitaciones navideñas de la Curia romana, 22 de diciembre.” In AAS. Vol. 109, 38. Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  • Francisco. 2013. “Exhortación Apostólica Evangelii Gaudium, 24 de noviembre.” In AAS. Vol. 105, 1019–1138. Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  • Francisco. 2015. “Motu Proprio Mitis Iudex Dominus Iesus, 8 de septiembre.” In AAS. Vol. 107, 958–970. Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  • Francisco. 2020a. “Discurso durante el Ángelus, 11 de octubre.” Accedido 3 de febrero de 2021. https://www.vatican.va/content/francesco/es/angelus/2020/documents/papa-francesco_angelus_20201011.html
  • Francisco. 2020b. “Exh. Ap. Postsinodal Querida Amazonía, 2 de febrero.” In AAS. Vol. 112, 231–273. Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  • Francisco. 2022b. “Entrevista al Papa Francisco.” ABC, 18 de diciembre. Accedido 12 de junio de 2023. https://www.abc.es/sociedad/papa-francisco-veces-posturas-inmaduras-aferran-hizo-20221218124801-nt.html
  • Friedberg, Emil, y Aemilius Ludwig Richter. 1955. Corpus Iuris Canonici. Vol. 1. Graz: Editio Lipsiensis Secunda post Aemilii Lodovici Richteri, Akademische Druck- und Verlaganstalt.
  • Gasparri, Pietro. 1992. Institutiones Iuris Publici. Milano: Giuffrè Editore.
  • García-Nieto, María. 2023. La presencia de la mujer en el gobierno de la Iglesia: perspectiva jurídica. Pamplona: EUNSA.
  • Hervada, Javier. 2014. Elementos de Derecho Constitucional Canónico. 3a ed. Pamplona: EUNSA.
  • Illanes, José Luis. 2001. Laicado y sacerdocio. Pamplona: EUNSA.
  • Juan Pablo II. 1994. “Carta Apostólica Ordinatio Sacerdotalis, sobre la ordenación sacerdotal reservada solo a los hombres, 22 de Mayo.” In AAS. Vol. 86, 545–548. Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  • Juan Pablo II. 1988. “Const. Ap. Pastor Bonus, 28 de junio.” In AAS. Vol. 80, 841–934. Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  • Juan Pablo II. 1995. “Discurso durante el Ángelus, 25 de junio.” Accedido 3 de febrero de 2021. http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/es/angelus/1995/documents/hf_jp-ii_ang_19950625.html
  • Juan XXIII. 1963. “Carta Encíclica Pacem in Terris, 11 de abril 1963.” In AAS. Vol. 55, 257–304. Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  • Lefebvre, Charles. 1975. “Persona e ordinamento nella storia della Chiesa.” En Atti del II Congresso internazionale di diritto canonico, editado por Università Cattolica del Sacro Cuore, 144–155. Milano: Vita e Pensiero.
  • Lombardía, Pedro. 1984. Lecciones de Derecho Canónico. Madrid: Tecnos.
  • Malo, Antonio. 2017. Uomo e donna: una differenza che conta. Milano: Vita e Pensiero.
  • Montero, Mercedes. 2009. La conquista del espacio público. Mujeres españolas en la universidad (1910–1936). Madrid: Minerva Ediciones.
  • Mörsdorf, Klaus. 2008a. “Distinzione e rapporto fra potestà di ordine e di governo.” En Fondamenti del Diritto Canonico, 211–234. Venecia: Marcianum Press.
  • Mörsdorf, Klaus. 2008b. “Potestà sacra.” En Fondamenti del Diritto Canonico, 261–279. Venecia: Marcianum Press.
  • Pablo VI  . 1971. “Motu Proprio Causas matrimoniales, 28 de marzo.” In AAS. Vol. 63, 441–446. Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  • Pío, X. 1906. “Encíclica Vehementer nos, 11 de febrero.” In AAS. Vol. 39, 3–16. Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  • Pontificium Consilium de Legum Textibus Interpretandis. 1991. Acta et Documenta Pontificiae Commissionis Codici Iuris Canonici Recognoscendo: Congregatio Plenaria diebus 20–29 octobris 1981 habita. Città del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis.
  • Punderson, Joseph. 2015. “Accertamento della verità “più accessibile e agile”: preparazione degli operatori e responsabilità del vescoco. L’esperienza della Segnatura Apostolica.” En Sistema matrimoniale canonico in synodo, editado por Luigi Sabbarese, 87–103. Città del Vaticano: Quaderni di Ius Missionale, Urbaniana University Press.
  • Río, Pilar. 2015. Los fieles laicos, Iglesia en la entraña del mundo. Madrid: Palabra.
  • Sagrada Congregación del Concilio. 1918. “Resolutio, Constitutionis Tribunalium Ecclesiasticorum, 14 de diciembre.” In AAS. Vol. 11, 128–133. Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  • San José, José. 2014. “La dimensión intraeclesial de la misión de los laicos.” En El Código de Derecho Canónico de 1983. Balance y perspectivas a los 30 años de su promulgación, editado por José Luis Sánchez-Girón y Carmen Peña, 107–130. Madrid: Universidad Pontificia de Comillas.
  • Saranyana, Josep-Ignasi. 2018. “La discusión medieval sobre la condición femenina (siglos VIII al XIII).” Medievalia 50 (50): 275–285. https://doi.org/10.19130/medievalia.50.2018.362
  • Sócrates de Constantinopla. 2017. Historia eclesiástica, Libro VII. Vol. 2, editado por Francisco García Romero, 177–252. Madrid: Biblioteca de Patrística, Ciudad Nueva.
  • Souto, José. 1971. La noción canónica de oficio. Pamplona: EUNSA.
  • Souto, José. 1972. “Las líneas generales de la reforma (entrevista).” Ius Canonicum 12 (23): 93–106.
  • Tertuliano. 1997. El apologético, editado por Julio Andión. Madrid: Ciudad Nueva.
  • Urso, Carmelina. 2011. “La donna e la Chiesa nel Medioevo. Storia di un rapporto ambiguo.” Annali della Facoltà di Scienze della Formazione Università degli Studi di Catania. Vol. 4, 67–99.
  • Viana, Antonio. 2012. “Oficio capital.” En Diccionario General de Derecho Canónico. Vol. V, editado por Javier Otaduy, Joaquín Sedano, y Antonio Viana, 684–686. Pamplona: ARANZADI.
  • Viana, Antonio. 2014. “El problema de la participación de los laicos en la potestad de régimen. Dos vías de solución.” Ius Canonicum 54 (108): 603–638. https://doi.org/10.15581/016.54.679
  • Viana, Antonio. 2023. “Officium” según el derecho canónico. 2a ed. Pamplona: EUNSA.